تابع IRR مخفف Internal Rate of Return بوده و به‌ منظور محاسبه نرخ بازگشت سرمایه داخلی در ارزیابی اقتصادی بودن پروژه‌ها استفاده می‌شود.

نرخ بازگشت سرمایه داخلی هر پروژه مشخص می‌کند که آن پروژه چند درصد سود به سرمایه‌گذار می‌دهد و عموما مقدار آن را با نرخ بهره بانکی مقایسه می‌کنند، در حالتی که نرخ بازگشت سرمایه داخلی از نرخ بهره بانکی کمتر باشد قاعدتا سرمایه‌گذاری در آن طرح به‌صرفه نبوده و فرد با سرمایه‌گذاری کردن در بانک سود بیشتری دریافت می‌کند و درصورتی‌که عدد نرخ بازگشت سرمایه داخلی از بهره بانکی بزرگ‌تر باشد، با در نظر گرفتن پارامترهای دیگر پروژه (مثل ریسک) نسبت به سرمایه‌گذاری در آن پروژه تصمیم‌گیری می‌شود.

ورودی تابع IRR

تابع IRR در اکسل دو ورودی به شرح ذیل دریافت می‌کند.

• جریان نقدی پروژه
• نرخ IRR احتمالی، ورودی دوم که به‌صورت اختیاری وارد می‌شود مبنای اولیه محاسبات قرار می‌گیرد و در صورت وارد نکردن مقدار ۰٫۱ برای آن در نظر گرفته می‌شود. درواقع تابع IRR به‌صورت مرحله‌ای محاسبات را انجام می‌دهد بدین‌صورت که ابتدا نرخ ثابتی را به‌عنوان IRR در نظر می‌گیرد و در هر مرحله مقدار IRR را بهبود می‌دهد تا زمانی که با دقت ۰٫۰۰۰۰۱، مقدار IRR محاسبه شود. در این تابع اگر طی ۲۰ مرحله عدد IRR با دقت ۰۰۰۰۱ حاصل نشد، مقدار خروجی تابع برابر با خطا #NUM! خواهد بود.

به‌منظور استفاده از تابع IRR در اکسل ابتدا باید جریان نقدی پروژه (جریان نقدی پروژه درواقع مشخص می‌کند در هر مقطع زمانی چه میزان پول دریافت یا پرداخت کرده‌ایم) را درون سلول‌های اکسل به ترتیب دوره وقوع (که عموما سالیانه است) ثبت نمود. سپس محدوده ثبت اطلاعات جریان نقدی به‌عنوان ورودی اول تابع IRR وارد می‌شود.

مثال تابع IRR

مثال: در یک پروژه جریان نقدی به‌صورت ذیل می‌باشد، نرخ بازگشت سرمایه داخلی این پروژه چقدر است؟

• مبلغ سرمایه‌گذاری در سال پایه: ۲۰ میلیون تومان
• مبلغ هزینه‌ها در سال اول: ۱۰ میلیون تومان
• درآمد سالیانه از سال سوم تا ۱۰ ام: ۹ میلیون تومان
• هزینه‌های بازسازی پروژه در سال ششم و هفتم، هرسال ۳ میلیون تومان

به‌منظور حل این مسئله، ابتدا باید جریان نقدی پروژه تعیین شود بدین منظور در ستون A سال‌های پروژه، در ستون B هزینه هرسال و در ستون C درآمد در آن سال را وارد می‌کنیم، سپس جریان نقدی پروژه در ستون E از طریق کم کردن هزینه از درآمد هرسال حاصل می‌شود.

سپس با واردکردن محدوده جریانات نقدی به‌عنوان ورودی اول تابع IRR به‌صورت دیل میزان نرخ بازگشت سرمایه داخلی پروژه محاسبه می‌شود

 =IRR(E3:E13)